หลักพื้นฐานแห่งกฎหมาย

รายละเอียดของรายวิชา

คณะ   นิติศาสตร์   สาขาวิชา   นิติศาสตร์

ภาคการศึกษาที่   1    ปีการศึกษา    2565

มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ

หมวดที่ 1 ข้อมูลทั่วไป

1. รหัสและชื่อรายวิชา         LA 1023 หลักพื้นฐานแห่งกฎหมาย                
2. จำนวนหน่วยกิต                3 (3/3-0-0)                                                                  
3. หลักสูตร และประเภทรายวิชา      นิติศาสตรบัณฑิต หมวดวิชาเฉพาะ กลุ่มวิชาเอกบังคับ   
4. ภาคการศึกษา / ชั้นปีที่เรียน          ภาคการศึกษาที่ 1 / ชั้นปีที่ 1       กลุ่ม    01                             
5. รายวิชาที่ต้องเรียนมาก่อน (Pre-requisite)            ไม่มี                                        
6. รายวิชาที่ต้องเรียนพร้อมกัน (Co-requisites)         ไม่มี                              
7. ชื่ออาจารย์ผู้รับผิดชอบรายวิชา     ผู้ช่วยศาสตราจารย์ธนาชัย สุนทรอนันตชัย
8. อาจารย์ผู้สอนร่วม      ศาสตราจารย์พิเศษจรัญ  ภักดีธนากุล                        

• สถานที่เรียน        อาคารเรียนรวม มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ                       

หมวดที่ 2 จุดมุ่งหมายและวัตถุประสงค์

1. จุดมุ่งหมายของรายวิชา

            1.1 เพื่อให้นักศึกษาทราบถึงวิวัฒนาการและที่มาของกฎหมาย ระบบกฎหมาย ประเภทของกฎหมาย ตลอดจนความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายกับศาสตร์แขนงต่าง ๆ

         1.2 เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจหลักการใช้กฎหมาย การตีความกฎหมาย และการอุดช่องว่างกฎหมาย

          1.3 เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจหลักผู้ทรงสิทธิในกฎหมาย ประเภทของสิทธิ การใช้สิทธิ การเปลี่ยนแปลง การโอนและการระงับซึ่งสิทธิ หลักฐานแห่งสิทธิที่เชื่อมโยงกับหลักพื้นฐานของกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 4-14 ได้

2. ผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับรายวิชา (Course-level Learning Outcomes: CLOs)

เมื่อสิ้นสุดการเรียนการสอนแล้ว นักศึกษาที่สำเร็จการศึกษาในรายวิชา สามารถ

2.1 อธิบายวิวัฒนาการและที่มาของกฎหมาย เปรียบเทียบระบบกฎหมายและประเภทของกฎหมาย และสามารถยกตัวอย่างความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายกับศาสตร์แขนงต่าง ๆ ได้

2.2 อธิบายและยกตัวอย่างหลักการใช้กฎหมาย การตีความกฎหมาย และการอุดช่องว่างกฎหมายได้

2.3 อธิบายหลักผู้ทรงสิทธิในกฎหมาย ประเภทของสิทธิ การใช้สิทธิและความเคลื่อนไหวแห่งสิทธิ ตลอดจนหลักฐานแห่งสิทธิ โดยยกตัวอย่างหรือประยุกต์กับประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 4-14 ได้

 2.4 ใช้ทักษะการพูดและการเขียนในการอธิบาย เปรียบเทียบ ยกตัวอย่าง และสรุปประเด็นความรู้ที่เรียน ตลอดจนนำเสนอได้อย่างเหมาะสม สร้างสรรค์ และมีประสิทธิภาพ

2.5 ค้นคว้าหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ได้ด้วยตนเอง และรู้จักเลือกใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการค้นคว้าได้อย่างเหมาะสม และสามารถเชื่อถือได้

2.6 ปฏิบัติตนและแสดงออกซึ่งพฤติกรรมที่เหมาะสมต่อหน้าที่ความรับผิดชอบในความเป็นพลเมือง เคารพและไม่ละเมิดสิทธิของผู้อื่น และมีจิตอาสาเพื่อส่วนรวม

3. วัตถุประสงค์ในการพัฒนา/ปรับปรุงรายวิชา             เพื่อเพิ่มเติมจุดมุ่งหมายรายวิชา และผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับรายวิชาให้ชัดเจน ที่สามารถนำไปใช้จัดการเรียนการสอน ตลอดจนการนำไปใช้วัดและประเมินผลการเรียนรู้ได้

หมวดที่ 3 ส่วนประกอบของรายวิชา

1. คำอธิบายรายวิชา

           ความหมาย วิวัฒนาการ หลักพื้นฐานของกฎหมาย ความสัมพันธ์ของวิชากฎหมายกับศาสตร์แขนงอื่น ๆ การใช้และการตีความกฎหมาย การอุดช่องว่างกฎหมาย หลักผู้ทรงสิทธิในกฎหมาย ประเภทของสิทธิ การใช้สิทธิ การเปลี่ยนแปลง การโอนและการระงับซึ่งสิทธิ หลักฐานแห่งสิทธิ หลักสำคัญในกฎหมายลักษณะต่าง ๆ

2. จำนวนชั่วโมงที่ใช้ในการเรียนการสอน/ภาคการศึกษา   บรรยาย 45 ชั่วโมง

3. วันเวลาให้คำปรึกษาและแนะนำทางวิชาการเป็นรายบุคคล

ติดต่อในวันเวลาที่เรียน ที่คณะนิติศาสตร์ อาคารหอประชุม

หมวดที่ 4 การพัฒนาการเรียนรู้ของนักศึกษา

การพัฒนาผลการเรียนรู้ในมาตรฐานผลการเรียนรู้แต่ละด้าน ให้ข้อมูลในแต่ละด้าน ดังนี้

1)  ความรู้หรือทักษะที่รายวิชามุ่งหวังที่จะพัฒนานักศึกษา ซึ่งต้องสอดคล้องกับที่ระบุในแผนที่แสดงการกระจายความรับผิดชอบต่อมาตรฐานผลการเรียนรู้จากหลักสูตรสู่รายวิชา (Curriculum Mapping)

2)  ระบุวิธีการสอนที่ใช้ในการพัฒนาความรู้/หรือทักษะใน ข้อ 1

3)  ระบุวิธีวัดและประเมินผลรายวิชาที่สอดคล้องกับประเมินผลการเรียนรู้ในมาตรฐานการเรียนรู้แต่ละด้าน

1.   คุณธรรม จริยธรรม

(1)  คุณธรรม จริยธรรมที่ต้องพัฒนา

– มีจิตสำนึกและตระหนักในการปฏิบัติตามจรรยาบรรณวิชาชีพ ได้แก่ จรรยาบรรณวิชาชีพนักกฎหมาย (1.1)

– มีคุณธรรม6  ประการ ได้แก่ ขยัน อดทน ประหยัด เมตตา ซื่อสัตย์ กตัญญู และดำเนินชีวิตตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เช่น ปลูกจิตสำนึกให้นักศึกษาขยันและอดทนต่อปัญหาที่เกิดขึ้นในการทำงานหรือการดำเนินชีวิต ปลูกจิตสำนึกให้นักศึกษามีเมตตาต่อ ซื่อสัตย์ กตัญญู ในด้านการทำงานและการ ใช้ชีวิต เป็นต้น (1.2)

– แสดงออกถึงความมีวินัย กล้าหาญ ความรับผิดชอบ เสียสละ และเป็นแบบอย่างที่ดีต่อสังคม เช่น การสร้างความตระหนักรู้ที่จะมุ่งมั่นรักษาความเป็นธรรม โดยยกตัวอย่างบุคคลต้นแบบ เป็นต้น (1.3)

– เคารพกฎระเบียบและข้อบังคับต่าง ๆ ขององค์กรและสังคม เช่น การสร้างวัฒนธรรมตรงต่อเวลา เคารพระเบียบวินัยของมหาวิทยาลัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งระเบียบการสอบ เป็นต้น (1.4)

– เห็นคุณค่าตนเอง เข้าใจ เคารพสิทธิและรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น เช่น การสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ร่วมกันและแลกเปลี่ยนประสบการณ์ระหว่างผู้เรียนและผู้สอน เป็นต้น (1.5)

 (2) วิธีการสอน

– เน้นการอภิปราย ซักถาม ระหว่างอาจารย์ผู้สอนกับนักศึกษา เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้แสดงความคิดเห็น โดยสอดแทรกคุณธรรมจริยธรรมในด้านต่าง ๆ ที่นักศึกษาพึงมีในเนื้อหาที่เรียน

      – มอบหมายงานให้นักศึกษาได้ยกประเด็นของคุณธรรมและจริยธรรม มาอภิปรายในชั้นเรียน       

– กำหนดเวลาในการเข้าชั้นเรียนอย่างชัดเจน

 (3) วิธีการประเมินผล

– สังเกตและประเมินผลจากพฤติกรรมในชั้นเรียน

      – การตรวจสอบการมีวินัยต่อการเรียน และการตรงต่อเวลาในการเข้าชั้นเรียน      

2.   ความรู้

(1)  ความรู้ที่ต้องได้รับ

– อธิบายความรู้หลักการและทฤษฎีในรายวิชาที่เรียน โดยเน้นหลักพื้นฐานของกฎหมายแพ่งและกฎหมายเอกชน ความสัมพันธ์ของวิชากฎหมายกับศาสตร์แขนงอื่นๆ การใช้การตีความกฎหมาย การอุดช่องว่างกฎหมาย หลักผู้ทรงสิทธิในกฎหมาย ประเภทของสิทธิ การใช้สิทธิ การเปลี่ยนแปลง การโอน และการระงับซึ่งสิทธิ หลักฐานแห่งสิทธิ เป็นต้น (2.1)

   (2) วิธีการสอน

      – การบรรยายโดยใช้ปัญหานำและตามด้วยการแก้ปัญหา

– การอภิปรายโต้ตอบระหว่างอาจารย์และนักศึกษา การทำงานกลุ่ม การนำเสนอรายงาน และการวิเคราะห์กรณีศึกษา                

   (3) วิธีการประเมินผล

– การมีคำถามท้ายชั่วโมงให้นักศึกษาตอบคำถามในแนวการวิเคราะห์ในปัญหาข้อเท็จจริง

– การทดสอบในการสอบกลางภาคและปลายภาค 

3.   ทักษะทางปัญญา

(1)  ทักษะทางปัญญาที่ต้องพัฒนา

          – ใฝ่เรียนใฝ่รู้หลักการและพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง (3.1)

– สามารถแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง (3.2)

          – มีทักษะในการคิดเชิงเหตุผลและการคิดแบบองค์รวม (3.3)

(2)  วิธีการสอน

          – การบรรยายและอภิปรายแสดงความคิดเห็น การนำเสนอรายงาน และการวิเคราะห์กรณีศึกษา

(3)  วิธีการประเมินผล

          – แบบฝึกหัดและทดสอบย่อย 

          – การสอบกลางภาคและปลายภาค        

4.   ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ

(1)  ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบที่ต้องพัฒนา

– ตระหนักในสิทธิและหน้าที่ความเป็นพลเมืองไทยและพลเมืองโลก (4.1)

– มีความรับผิดชอบต่อสังคม มีสำนึกสาธารณและมีจิตอาสา (4.5)

(2)  วิธีการสอน

      –  การบรรยายและอภิปรายการนำเสนอรายงาน และการวิเคราะห์กรณีศึกษา       

(3)  วิธีการประเมินผล

      – การให้คะแนนการอภิปราย และการนำเสนอ    

– การสอบกลางภาคและปลายภาค

5.   ทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ

(1)  ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบที่ต้องพัฒนา

– สามารถเลือกและประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการศึกษาค้นคว้าให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ การใช้งาน (5.1)

– สามารถสรุปประเด็น และสื่อสาร ทั้งการพูดและการเขียนและเลือกใช้รูปแบบการนำเสนอได้ถูกต้องเหมาะสม (5.3)

– สามารถใช้ภาษาในการสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพและสร้างสรรค์ (5.4)

(2)  วิธีการสอน

– การอภิปราย การนำเสนอรายงาน และการวิเคราะห์กรณีศึกษา 

(3)  วิธีการประเมินผล

– การให้คะแนนการอภิปราย และการนำเสนอ

– การสอบกลางภาคและปลายภาค

หมวดที่ 5 แผนการสอนและการประเมินผล

1.  แผนการสอน

สัปดาห์ ที่	หัวข้อ/รายละเอียด	จำนวนชั่วโมง(บรรยาย/ปฏิบัติ/ฝึกงาน)	กิจกรรมการเรียนการสอน และสื่อที่ใช้ (ถ้ามี)	ชื่อผู้สอน
1	แนะนำรายวิชาเบื้องต้น อธิบายความหมายของกฎหมาย และความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมาย กับ ข้อบังคับที่คล้ายคลึงกับกฎหมาย 1. กฎหมายและศาสนา 2. กฎหมายกับศีลธรรม 3. กฎหมายกับจารีตประเพณี	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม แสดงความเห็น	ผศ.ธนาชัย สุนทรอนันตชัย
2	– ข้อแตกต่างระหว่างหลักธรรมศาสตร์ ของกฎหมายแองโกลแซกซอนกับหลักธรรมศาสตร์ของกฎหมายภาคพื้นยุโรป – วิชาความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป กับวิชาอื่นที่เกี่ยวข้อง	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม แสดงความเห็น	ผศ.ธนาชัย สุนทรอนันตชัย
3	ประวัติของระบบ Civil Law ประวัติของระบบ Common Law การเปรียบเทียบระหว่างระบบทั้งสอง	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม แสดงความเห็นทำแบบฝึกหัด	ผศ.ธนาชัย สุนทรอนันตชัย
4	ที่มาของกฎหมาย – กฎหมายลายลักษณ์อักษร – กฎหมายจารีตประเพณี	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม แสดงความเห็น ทำแบบฝึกหัด	ผศ.ธนาชัย สุนทรอนันตชัย
5	วิวัฒนาการแห่งกฎหมาย – วิวัฒนาการแห่งกฎหมายไทย – วิวัฒนาการแห่งกฎหมายต่างประเทศ ลักษณะของกฎหมาย	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม และมอบหมายงาน	ผศ.ธนาชัย สุนทรอนันตชัย
6	ความคิดในทางกฎหมาย 1. ความคิดในทางกฎหมายโรมัน 2. ความคิดในทางกฎหมายธรรมชาติ 3. ความคิดในทางกฎหมายประวัติศาสตร์	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม และมอบหมายงาน	ผศ.ธนาชัย สุนทรอนันตชัย
7	4. ความคิดของสำนักกฎหมายที่เคร่งครัด 5. ความคิดในทางกฎหมายของสำนักกฎหมาย อิสระ 6. ความคิดในทางกฎหมายของสำนักกฎหมาย ที่เป็นระเบียบ	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม และมอบหมายงาน	ผศ.ธนาชัย สุนทรอนันตชัย

สัปดาห์ ที่	หัวข้อ/รายละเอียด	จำนวนชั่วโมง(บรรยาย/ปฏิบัติ/ฝึกงาน)	กิจกรรมการเรียนการสอน และสื่อที่ใช้ (ถ้ามี)	ชื่อผู้สอน
8	กฎหมายตามแบบพิธี ตามเนื้อความขอบเขตที่กฎหมายจะใช้บังคับ กฎหมายใช้บังคับกับ บุคคลใดวันเริ่มใช้และวันสิ้นสุดแห่งการใช้กฎหมาย	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม แสดงความเห็น     ทำแบบฝึกหัด	ศ.(พิเศษ) จรัญ ภักดีธนากุล
9	– กฎหมายที่เป็นบทบังคับและไม่ใช่บทบังคับ – บทกฎหมายที่เคร่งครัดและบทกฎหมายที่ยุติธรรม	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม	ศ.(พิเศษ) จรัญ ภักดีธนากุล
10	กฎหมายทั่วไปและกฎหมายพิเศษ กฎหมายที่เป็นหลักเกณฑ์และข้อยกเว้นการใช้ กฎหมายแก่ข้อเท็จจริง	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม	ศ.(พิเศษ) จรัญ ภักดีธนากุล
11	การตีความกฎหมาย – การตีความตามเจตนารมณ์ – การตีความตามตัวอักษร	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม แสดงความเห็น        ทำแบบฝึกหัด	ศ.(พิเศษ) จรัญ ภักดีธนากุล
12	การอุดช่องว่างแห่งกฎหมาย – หลักจารีตประเพณี – หลักกฎหมายใกล้เคียงอย่างยิ่ง – หลักกฎหมายทั่วไป	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม	ศ.(พิเศษ) จรัญ ภักดีธนากุล
13	หลักสุจริต มาตรา 5 มาตรา 6-14	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม	ศ.(พิเศษ) จรัญ ภักดีธนากุล
14	หลักสุจริต มาตรา 5 มาตรา 6-14 (ต่อ)	3(3/3-0-0)	บรรยาย pwp อภิปราย ซักถาม แสดงความเห็น      ทำแบบฝึกหัด	ศ.(พิเศษ) จรัญ ภักดีธนากุล
15	สรุปสาระสำคัญก่อนสอบและนำเสนอรายงาน	3(3/3-0-0)	อภิปราย ซักถาม และนำเสนอรายงาน	ผศ.ธนาชัย สุนทรอนันตชัย
รวม	45(45/45-0-0)